‘Deze kerk is muziek’
Bijzondere matinee in de Martinikerk van Bolsward
Buiten schijnt de warme voorjaarszon. Binnen staan ongeveer 35 mannen in drie rijtjes opgesteld. Geheel gekleed volgens de regels van de convocatie: smoking en ‘nette’ zwarte schoenen (dus geen werkschoenen). Achter de piano zit koorleider Jacob Schenk. Vlak bij hem staat – nu nog even in gelid – de jonge Jonathan Mars. Na enkele slepende akkoorden van de piano gaat hij los en swingt een prachtige solo door de kerk: ‘He is de Lily of the valley’. Het is voor mij het toppunt van de middag en alleen dit al is een ruime beloning voor de autorit van twee-en-een-half uur vanuit Zoetermeer.
De Martinikerk bepaalt al zo’n zeshonderd jaar vanaf haar terp het stadsbeeld van Bolsward. De plechtstatige ruimte van het schip en de lage zijbeuken schenkt de bezoeker een prachtige akoestiek. Het beroemde orgel dat Albertus Antoni H(e)inz voor deze kerk maakte, klonk voor de eerste keer in 1781. De nu 42 registers zorgen voor een eigen warme harmonie: van fluisterend zacht tot een daverend fortissimo. Rechts van de monumentale preekstoel, vanuit het koor van de kerk, draagt de menselijke stem zich door de ruimte en mengt zich op natuurlijk wijze met orgelklanken of met de tonen van welk andere instrument dan ook. In deze kerk wordt alles muziek. De plek is voor Urk niet onbekend. Vele langspeelplaten en cd’s werden hier opgenomen juist vanwege de bijzondere muzikale kwaliteiten van de ruimte. De Martinikerk van Bolsward ís muziek. Het is alsof het zingen hier vanzelf gaat. Alsof je hier juist de moeite moet doen om te zakken in plaats van om op toon te blijven. Zoals Jacob Schenk het na afloop zei: ‘Je zou een stuk van deze ruimte moeten kunnen meenemen naar Urk’.
Het is op deze zaterdagmiddag 31 mei alweer het derde concert dat de ruim 100 leden van het Inspire2livechoir samen met de Urker Zangers uitvoeren. Het samengestelde gemengde koor uit Gelderland en Zuid-Holland reist met dirigent Peter Overduin door alle provincies om met concerten en activiteiten geld in te zamelen voor de behandeling van kanker. De Urker Zangers werken een aantal malen mee. Na de gezamenlijke zuidelijke concerten in Gorinchem en Oudenbosch is nu het hoge noorden aan de beurt. In dit Friese concert laat organist André de Jager zijn talent via het mooie orgel horen en Nynke de Jong blijkt een slagvaardige vrouw te zijn met een stem van grote hoogte.
Alle medewerkers openen het concert van ingetogen naar majestueus met ‘Ill walk with God’’. Het lied is in 1954 gecomponeerd door Nicholas Brodsky en is vooral bekend geworden in de vertolking van de beroemde tenor Mario Lanza. Na de openingswoorden van Peter Overduin maakt het helaas wat schaars opgekomen publiek een mooi en afwisselend muzikaal feestje mee. Het Inspire2live-koor neemt de toehoorders onder andere mee over heel de aarde en ze ontdekken met Columbus Amerika (Conquest of Paradise van Vangelis). Met beroemde werken van Händel (Hallelujah en Dank sei Dir Herr) sluit het koor hun zangblokjes af. Daartussenin klinkt de hooggestemde solo van Nynke de Jong bij het orgel: ‘Pie Jesu’.
De koorwisseling wordt begeleid door André de Jager op het Hinzorgel. De inzet van de Urker Zangers past in de tijd van het jaar. Het arrangement van Klaas Jan Mulder van ‘Gouden harpen ruisen’ bezingt immers de hemelvaart van Jezus. Vooral de a capellanummers vallen goed in het gehoor. Het ‘Si Iniquitatis Observaveris’ lijkt door Samuel Wesley juist voor deze ruimte te zijn geschreven. En het is nog maar de tweede keer dat we ‘The long day closes’ van Arthur Sullivan uitvoeren, maar als de laatste tonen in de ruimte zijn weggestorven, fluisteren de lippen van Jacob terwijl hij de handen ineenslaat: ‘mooooi’. En er is nog meer. Voor mijzelf voor het eerst klinkt het ‘Agnus Dei’ dat Karl Jenkins schreef voor zijn Mis voor de Vrede (The Armed Man) en ik noemde hiervoor al het bewonderenswaardige optreden van Jonathan Mars. Met de volle borst van ‘March on’ eindigt de bijdrage van ons mannenkoor.
De gezamenlijke slotnummers worden al bijna golden oldies: The Exodus Song, ooit gezongen door Pat Boone direct gevolg door Hava Nagila Hava (laat ons gelukkig zijn), dat altijd weer de handen van het publiek op elkaar brengt. De samenzang van ‘Abide with me’ en de akkoorden waarmee we anderhalf uur eerder zijn begonnen, eindigen dit concert: ‘I never walk alone, I, walk with God from this day on’. Het is echt een belevenis om samen met Peter Overduin en zijn dames en heren muziek te maken.
Zo werd het een gedenkwaardige middag in de Martinikern van Bolsward en hoogstaand muzikaal feest van de beide koren met hun begeleiders in de bijzondere akoestiek. Aan alle Friezen die wel de aanplakbiljetten hebben opgemerkt maar niet zijn gekomen omdat ze het te warm vonden of omdat het tijdstip niet paste, rest nog deze boodschap: jullie hebben echt wat gemist!
Wouter de Boer
